Bergamotka to słowo, które z pewnością kojarzy ci się ze szlachetnym, orzeźwiającym smakiem herbaty Earl Grey. Czy zastanawiałaś się jednak kiedyś, czym aromatyzuje się czarną herbatę, by uzyskać napar, którego nazwą upamiętniono byłego premiera Wielkiej Brytanii (1830-1834), hrabiego Charlesa Greya? Być może wiesz, że bergamota to jedna z odmian pomarańczy. Prawdopodobnie jednak nigdy nie miałaś okazji skosztować jej owocu. Nic nie straciłaś! Jest niezbyt smaczna – kwaśna, z silną nutą goryczki. Kryje się w niej za to olejek bergamotowy o zniewalającym aromacie i bardzo cennych dla zdrowia właściwościach.
Z artykułu dowiesz się:
- Bergamotka – co to takiego?
- Prozdrowotne właściwości olejku z bergamotki
- Olejek bergamotowy w medycynie
- Olejek bergamotowy w kosmetyce
- Świeca sojowa z olejkiem z bergamotki
Bergamotka – co to takiego?
Bergamotka, czyli pomarańcza bergamota, uznawana jest za krzyżówkę gorzkiej pomarańczy i cytryny. Jej ojczyzną są najprawdopodobniej Indie, choć największe uprawy znajdują się obecnie w południowych Włoszech – nazwa rośliny nieprzypadkowo nawiązuje do słonecznego Bergamo! Zielonkawy owoc pomarańczy bergamoty wyrasta na niewielkich drzewach, osiągając średnicę około 6-8 cm. W jego wnętrzu kryje charakterystycznie posegmentowany miąższ. Nie on jednak jest najcenniejszą częścią bergamotki, lecz jej skórka. A konkretnie olejek eteryczny, który można z niej pozyskać. Źródłem cennej substancji są także kwiaty i liście rośliny, ale to właśnie skórka jest w nią najzasobniejsza.
Olejek bergamotowy wytłacza się z użyciem specjalnych maszyn, które skórki owoców przetwarzają na miazgę. Tę poddaje się odsączeniu, a następnie destylacji parą wodną. W takim procesie uzyskuje się brunatną, oleistą ciecz o gorzkim smaku, ale o niezwykle pięknym aromacie. Odpowiadają za niego przede wszystkim dwa związki – octan linalolu (ester o intensywnym zapachu cytrusów) oraz linalol (alkohol terpenowy o aromacie konwalii). Substancje te znane są nie tylko ze swoich wspaniałych walorów zapachowych, ale też z dobroczynnego wpływu na organizm człowieka. Dlatego bergamotka znalazła szerokie zastosowanie w medycynie, kosmetologii, aromaterapii, a także w produkcji żywności i chemii gospodarczej.
Prozdrowotne właściwości olejku z bergamotki
W medycynie ludowej walory bergamotki wykorzystywane były od stuleci. Według historyków już w XVII wieku ręcznie wytłaczano skórki owoców. Proces ten był bardzo skomplikowany, a do uzyskania litra olejku wykorzystywano około 200 kg surowca (trzykrotnie więcej niż współcześnie). Z pewnością nikt nie zadawałby sobie tyle trudu, gdyby preparaty przygotowywane z bergamotki były nieskuteczne. Stosowano je np. do dezynfekcji ran, zwalczania gorączki, leczenia niestrawności.
Przedmiotem rzetelnych badań naukowych pomarańcza bergamotka stała się stosunkowo niedawno. Potwierdzono szereg cennych właściwości, z których do dziś garściami czerpie ziołolecznictwo, a w przyszłości być może zostaną wykorzystane także przez medycynę konwencjonalną. Okazało się bowiem, że olejek bergamotowy:
- działa antyseptycznie i przeciwzapalnie,
- stymuluje przemianę materii,
- poprawia krążenie i ukrwienie narządów,
- wykazuje właściwości rozkurczowe,
- uśmierza ból, łagodzi napięcie nerwowe.
Olejek bergamotowy w medycynie
Jak widać, olejku z bergamotki nie bez powodu używano do leczenia infekcji. Dziś mamy ogromny wybór farmaceutyków zwalczających bakterie czy grzyby. Naturalne olejki mogą jednak stanowić świetne uzupełnienie terapii. Z powodzeniem też możesz stosować odpowiednio rozcieńczony olejek bergamotowy miejscowo, na przykład do odkażania niewielkich ran albo leczenia niektórych zmian skórnych.
Substancje czynne zawarte w olejku z bergamotki zwiększają wydzielanie soków żołądkowych. Poprawiają też ukrwienie jelit czy nerek. Z tego względu bergamotkę znajdziesz w składzie suplementów diety wspierających trawienie i odchudzanie. Naukowcy odkryli także, że cenny olejek redukuje poziom „złego” cholesterolu i trójglicerydów. Biorąc pod uwagę, że rozszerza przy tym naczynia krwionośne i stymuluje krążenie, może służyć profilaktyce miażdżycy.
Według najnowszych badań, związki zawarte w olejku bergamotowym, a także w jej soku, mają właściwości antyoksydacyjne (przeciwdziałają szkodliwej aktywności wolnych rodników) i antyproliferacyjne (hamują zdolność namnażania się komórek). Niewykluczone zatem, że w przyszłości niepozorny, kwaśny owoc okaże się bardzo pomocny w profilaktyce i leczeniu nowotworów.
Olejek bergamotowy w kosmetyce
Dzięki swoim antyseptycznym właściwościom olejek bergamotowy łagodzi takie zmiany skórne, jak trądzik, łojotok, liszaj, opryszczka, a nawet łuszczyca. Dlatego ekstrakt z bergamotki często znajduje się w składzie dermokosmetyków, np. kremów do pielęgnacji tłustej cery czy szamponów przeciwłupieżowych. Stosowanie takich preparatów wymaga ostrożności, ponieważ olejek bergamotowy działa fotouczulająco. Lepiej nie aplikuj go na skórę przed jej ekspozycją na słońce.
Za swoim działaniem antybakteryjnym i pięknym, intensywnym aromatem olejek bergamotowy okazał się doskonałą substancją dezodorującą. Znajdziesz go w składzie past do zębów, płynów do płukania ust, dezodorantów, mydeł, odświeżaczy powietrza. Wyrazisty, świeży zapach bergamotki sprawił, że pozyskiwany z niej olejek zrobił też zawrotną karierę w przemyśle perfumeryjnym. Bardzo prawdopodobne, że jest składnikiem twojej ulubionej wody toaletowej!
Świeca sojowa z olejkiem z bergamotki
Olejek bergamotowy jest wyjątkowo cenionym produktem do aromaterapii. Wykorzystuje się go w kominkach, do masażu czy do produkcji świec. W pozytywny nastrój może wprawić już sam świeży, ożywczy zapach bergamotki. Przede wszystkim jednak pod wpływem ciepła z cennej substancji uwalnia się octan linalolu czy linalol. Kiedy wdychasz te związki, oddziałują one na twój organizm, m.in. na układ nerwowy. Aromaterapia olejkiem bergamotowym może zatem skutecznie uśmierzyć ból głowy, złagodzić stres, odsunąć ponure myśli.
Chwilę wspaniałego relaksu zapewni ci świeca sojowa Bergamotka z Pomarańczą marki Bonnie. Przygotowaliśmy ją z pieczołowitością, z całkowicie naturalnych produktów. Wosk sojowy połączony z olejkami z dwóch cytrusów zamknęliśmy w niewielkim słoiczku. Jest on niczym filiżanka wysokogatunkowej herbaty Earl Grey – urzeka aromatem, orzeźwia, rozjaśnia umysł, dodaje energii na wiele godzin, a przede wszystkim wprawia w wyśmienity nastrój.